Cechy charakterystyczne i typy powieści

Jak podaje Wikipedia, powieść to - gatunek literatury pięknej, utwór narracyjny, opisujący zwykle rozbudowany ciąg zdarzeń.

Jak łatwo zdefiniować powieść? Otóż gatunek ten charakteryzuje się następującymi cechami:

1. Jest pisany prozą 

2. Zawiera liczne dialogi.

3. Zawiera opisy akcji oraz opisy natury przedstawionej w utworze

4. Jest podzielony na rozdziały

5. Posiada anonimowego narratora, który zazwyczaj jest wszechwiedzący

6. Fabuła powieści jest wielowątkowa, liniowa  chronologiczna, chyba że autor powieści mowę zależną

Ze względu na rodzaj narracji wyróżniamy 3 podstawowe typy powieści

Podział ten stworzony został przez Franza Karla Stanzela.

1. Powieść auktorialna - w powieści tej narrator komentuje wydarzenia, ale nie jest bohaterem utworu a między nim i światem przedstawionym  istnieje dystans.
2. Powieść pierwszoosobowa - narrator występuje w świecie przedstawionym w tym samym miejscu i czasie co bohaterowie powieści. Narrator opowiada o tym co przeżył, ale wie więcej od pozostałych bohaterów.
3. Powieść personalna - bohater opowiada o zdarzeniach, a typowego narratora trudno w tekście rozpoznać. Powieść taka nie zawiera komentarzy związanych z działaniami bohaterów.

Cechy powieści

Podział powieści ze względu na formę:

1. Powieść epistolarna - powieść pisana w postaci zbioru listów
2. Powieść dialogowa - nieposiadająca opisów i fragmentów narracyjnych, pisana w formie dialogów
3. Powieść rzeka - zbiór minipowieści pisanych w porządku chronologicznym
4. Powieść szkatułkowa - pisana w formie opowiadań z pozoru ze sobą nie związanych np. opisujących tą samą historię z punktu widzenia różnych narratorów
5. Powieść strumień świadomości - stanowiąca zapis myśli i odczuć.

Gatunki szczególne:

1. Powieść tendencyjna - pisana po to, by udowodnić z góry narzuconą tezę.
2. Powieść traktat - pisana w celu przekazania  światopoglądu i treści filozoficznych.
3. Powieść edukacyjna - służąca przekazaniu wiedzy w formie opowiedzenia pewnej historii.
4. Powieść parabola - ma na celu symboliczne przedstawienie pewnej tezy.
5. Powieść biograficzna - biografia danej osoby zapisana w formie powieści.
6. Powieść z kluczem - powieść w której podobieństwo osób i zdarzeń do autentycznych występujących w rzeczywistości jest zamierzone.

Podział powieści ze względu na tematykę:

•  Społeczno-obyczajowa - najważniejsza odmiana powieści realistycznej. Opisuje dzieje narodów, rodzin, grup społecznych itp.
•  Łotrzykowska - romans awanturniczy. Przedstawia dzieje przebiegłego włóczęgi i oszusta.
•  Psychologiczna - głównym tematem są przeżycia wewnętrzne bohatera, jego emocje i relacje ze światem.
•  Sentymentalna
•  Przygodowa - główny gatunek powieści XVIII wieku. Fabułą są historie rozgrywające się w czasie dalekich podróży.
•  Marynistyczna - skoncentrowana na tematyce morza, marynarzy i morskich wojen.
•  Fantastyczna - świat przedstawiony powieści odbiega od rzeczywiście występującego w danej kulturze. Podwalina mi są baśnie, watki ludowe a także naukowe i techniczne przewidywania.
•  Gotycka - uprawiana szeroko w XVIII i XIX wieku łączy elementy grozy i tajemniczości. Związana z zamkami, klątwami  szaleństwem.
•  Historyczna - korzenie jej sięgają starożytności. Opisuje wątki historyczne.
•  Fantastyczno-naukowa
•  Sensacyjna - wywodząca się ze średniowiecznych rycerskich romansów. Charakteryzuje ją szybka akcja i nieoczekiwane jej zwroty.
• Kryminalna - skoncentrowana wokół zbrodni, dochodzeń i ujawnienia sprawcy.
• Produkcyjna - poświęcona tematyce socjalistycznej przebudowy kraju. Ukształtowała się w ZSRR.

Jak widać powieści mogą występować pod różnymi postaciami i w różnej formie, dzięki temu mamy to szczęście, że nasz wybór jest dosłownie nieograniczony. Powieść powieści nierówna. W każdej znajdziemy inny świat przedstawiony, inny rodzaj narracji i tematyki.

Czytaj więcej »

Historia książki w Polsce

Historia książki w Polsce nie jest co prawda tak barwna, jak ta światowa, ale też mamy się czym pochwalić. Od tysiąclecia jesteśmy narodem piśmiennym i całe szczęście, bo jakoś nie wyobrażam sobie, abyśmy dziś posługiwali się wyłącznie piktogramami :-)

Pierwsze "książki" pojawiły się w Polsce 900-1000 lat temu i wyglądem raczej nie przypominały dzisiejszego asortymentu księgarń. Były to pergaminowe kartki umieszczone między dwiema deseczkami, stąd też wywodzi się powiedzenie: przeczytać coś "od deski do deski".


Książkowa historia w Polsce rozpoczyna się od kronik, modlitewników i wszelakich religijnych woluminów. Wiadomo, umiejętność czytania była wtedy dostępna wąskiemu gronu ludności, jakim było duchowieństwo. Dlatego też beletrystyki lub romansów z tego czasu, siłą rzeczy nie znajdziemy. Jako, że nieliczni tylko posiedli umiejętność czytania i pisania, ceny książek były astronomiczne. Stać było na nie wyłącznie rodziny królewskie i najwyższych hierarchów kościoła katolickiego.

Historia książki

Uniwersytet Jagieloński i nowa historia polskiej książki

Przełom w historii polskiej książki nastąpił w 1364 roku, kiedy to utworzono Uniwersytet Jagieloński. Siłą rzeczy wystąpiło zapotrzebowanie na większą liczbę książek, bo z czegoś wiadomo żacy musieli pobierać nauki. W świetle zaistniałej sytuacji król Kazimierz Wielki nadał pierwszym handlarzom książek prawa do przepisywania ich, sprzedawania i wypożyczania. Pierwsze biblioteki powstały w kościołach, klasztorach oraz domach książęcych. Pierwszą posiadaczką uniwersyteckiego księgozbioru była królowa Jadwiga. Jej Biblioteka Jagielońska założona w 1364 roku - istnieje do dzisiaj. Z czasem biblioteki i księgozbiory stawały się dostępne również dla bogatej części mieszczaństwa.

W 30 lat po powstaniu pierwszych książek drukowanych dzięki wynalazkowi Gutrenberga, metoda ta przywędrowała również do Polski. Rozpowszechnienie papieru i druku ułatwiło dostęp do książek i obniżyło koszty ich produkcji. Początkowo drukowano wyłącznie po łacinie. Pierwszą wydrukowaną w naszym kraju książką był kalendarz astronomiczny, był to rok 1474. Natomiast pierwszą drukowaną książką w jęzuku polskim był "Raj Duszy" modlitewnik Biernata z Lublina, dzieło to wydrukowano w 1513roku.

Historia polskiej książki w odrodzeniu

Gwałtowny rozwój polskiej książki nastąpił w czasach odrodzenia. Drukowano teksty Jana Kochanowskiego, Mikołaja Reja, Andrzeja Frycza Modrzejewskiego. Rozwój nauki sprawił, że drukowało się już wtedy atlasy, albumy z rycinami roślin i zwierząt. Wprowadzano coraz to nowe techniki i ulepszone farby drukarskie. W książkach zaczęły pojawiać się litografie, czyli  ilustracje powstałe dzięki nałożeniu farby na kamienną płytkę i odciśnięciu jej na papierze.

Wiek XIX był w historii rozwoju polskiej książki największym przełomem. Wynaleziono maszynę odlewająca czcionki a grafiki zastąpiono fotografiami. Powstawały pierwsze książki dla dzieci, księgarnie rozwijały się w coraz szybszym tempie. Ten książkowy bum przerwał wybuch II wojny światowej. Zniszczono wiele księgozbiorów i drukarni. Po wojnie kraj z wolna odbudowywał zniszczone mienie, ale wiele z dóbr literackich naszego kraju uległo bezpowrotnemu zniszczeniu.

Dziś księgarnie i biblioteki znaleźć możemy w każdym mieście. Mamy nieograniczony wybór tego, co chcemy czytać. Każdy z nas znajdzie literaturę odpowiadającą jego zainteresowaniom, a ceny obecnych książek są bez porównania mniejsze do ty, które obowiązywały jeszcze kilka wieków temu. Historia książki była długa, ale doprowadziła do tego, że dziś książek jest więcej, niż chętnych do ich czytania. W dobie komputeryzacji tradycyjne książki są powoli wypierane przez elektroniczne publikacje tzw. e-booki. O e-bookach i ich zaletach możesz przeczytać tutaj.

A Ty, sięgasz regularnie po książki?

Czytaj więcej »

Autor 2.0 - Aleksander Sowa | Recenzja książki

Jakiś czas temu miałam przyjemność przeczytać e-booka pt. Autor 2.0 autorstwa Aleksandra Sowy. Podtytuł tej pozycji brzmi: Jak wydać własną książkę i na tym zarobić? Chwytliwe prawda? Czytelnik ma wrażenie, że dostanie cudowną receptę na sukces - nie dość, że autor obiecuje zdradzić jak wydać własną książkę, to jeszcze podpowie nam jak na niej zarobić.

W pierwszej części Autora 2.0 bez ogródek przedstawiony zostaje nam autorski, ciężki kawałek chleba. Sowa pokazuje czego tak naprawdę wymagają dzisiejsi wydawcy, jak trudno jest przebić się w literackim świecie nieznanym jeszcze twórcom oraz do czego zobowiązujemy się podejmując współpracę z zainteresowanym naszą twórczością wydawnictwem. Nie ma się co łudzić, pierwsza część książki to nie są superlatywy i opowieści o cudach.

Takowych jak wiadomo w świecie wydawniczym nie ma, więc jeśli myślisz o wydaniu własnego utworu, przygotuj się na przeciwności, przeciwności i jeszcze raz przeciwności. Nie jesteś Danem Brownem ani Stevenem Kingiem? Pozbądź się złudzeń - wydawcy to nie dobrzy wujkowie, którzy docenią Twoją pracę, to materialistyczne dupki, oceniające Ciebie tylko i wyłącznie w kategoriach opłacalności bądź jej braku. Taka jest smutna prawda i ją właśnie Aleksander Sowa podaje do publicznej wiadomości w pierwszej części swojego ebooka.

Autor 2.0

Jak wydać książkę w dzisiejszym świecie?

Autor 2.0 przepełniony jest realizmem dzisiejszego rynku wydawniczego. W publikacji poruszane są takie zagadnienia jak tworzenie pod pseudonimem, blaski i cienie posiadania własnego wydawnictwa, self-publishing, czy też znaczenie jakie mają dla autora konkursy literackie. Jak wiadomo dróg do wydania własnej książki jest wiele, można oczywiście zapłacić za to krocie, ale też znaleźć wyjście, które nie będzie nas kosztowało nawet złotówki. Moim zdaniem Sowa rozprawia się z mitem mówiącym, że jeśli coś jest dobre, to znajdzie to swoich amatorów. Guzik prawda! Wydaje i sprzedaje się przede wszystkim treści komercyjne, nie ma tu miejsca na jakąś górnolotną sztukę, taką możemy tworzyć do szuflady. Trochę to smutne, prawda? Wszak nikt nie obiecywał, że będzie różowo.

W części drugiej Autora 2.0 przechodzimy do tego, co tygrysy lubią najbardziej, czyli do kwestii finansowych. Poznajemy prawdziwą cenę pisania i ku naszemu zdziwieniu okazuje się, że "papier" wcale nie znaczy tak dużo, jak mogło nam się do tej pory wydawać. Aleksander Sowa daje nam jasno do zrozumienia: e-book jest w dzisiejszych czasach wart więcej niż książka (oczywiście z punktu widzenia zarabiającego na nim autora). Niby to wszystko takie proste, ale nadal nie dochodzimy do głównego pytania: jak zarobić? No właśnie, nie dochodzimy i nie dojdziemy, bo właśnie to zarabianie wydaje się być rzeczą najtrudniejszą. Jak wiadomo są gusta i guściki, ale nawet wielbiciele naszego stylu nie zakupią książki, skoro nie będą wiedzieli o jej istnieniu. I zaczyna się...

Najważniejsza jest promocja

Sowa przedstawia nam swoje pomysły na promocję książki. Konkursy, portale internetowe, spotkania autorskie i tak dalej. A gdzie ta recepta na sukces? - Spytasz. Nie ma i nigdy takowej nie było. Bo jeśli nawet zbierzesz się, że się tak brzydko wyrażę do kupy, skumulujesz cały swój potencjał i talent oraz zaangażujesz w to wszystkie dostępne Ci media - istnieje prawdopodobieństwo, że nie wyjdzie. Powiedzmy, że to takie ryzyko zawodowe. Ktoś obdaruje Cię niekorzystną recenzją, zbierzesz gorzkie słowa krytyki - zdarza się.

Pisanie jest dla tych, którzy potrafią podźwignąć jego ciężar - takie jest moje skromne zdanie. I tu nie chodzi już tylko o umiejętności. Można tworzyć doskonale sprzedający się chłam lub nieznany nikomu dziejowy epos. To kwestia umiejętności, samozaparcia i siły przebicia. To też oczywiście kwestia kasy lub jej braku. E-book Sowy nie jest dla tych, którzy szukają przyjemnej lektury na jesienny wieczór. To pozycja dla ludzi, którzy chcą tworzyć własne utwory i potrzebują praktycznej wiedzy o przebiegu procesu wydawniczego. Autorz 2.0 Aleksandra Sowy to nie kwieciste kompozycje, to książka która ma na celu przekazać Ci informacje, pomóc poznać rynek i Twoje w nim szanse. Tylko od Ciebie zależy, jak wykorzystasz te informacje.

Pobierz darmowy fragment Autora 2.0

Czytaj więcej »